رَمَضان یا رَمَضانُ المُبارَک نهمین ماه قمری که روزه در آن بر مسلمانان، واجب است. در روایات، فضائل متعددی برای ماه رمضان گفته شده و این ماه، ماه میهمانی خدا، ماه رحمت و مغفرت و برکت و بهار قرآن خوانده شده است. براساس احادیث، در این ماه درهای آسمان و بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌شود. شب قدر که نزول قرآن در آن شب بود، در این ماه قرار دارد. برخی دیگر از کتاب‌های آسمانی همچون تورات و انجیل نیز در این ماه نازل شده است. رمضان، تنها ماهی است که نام آن در قرآن آمده است. این ماه، نزد مسلمانان احترام و جایگاه ویژه‌ای دارد و مسلمانان به عبادت در آن اهتمام ویژه‌ای دارند. در منابع دعایی، اعمال و عبادت‌های مختلفی برای این ماه نقل شده است. از مهم‌ترین اعمال این ماه، تلاوت قرآن، اِحیای شب‌های قدر، دعا، نماز، استغفار، افطاری‌دادن و کمک به نیازمندان است.
از وقایع مهم این ماه، نزول قرآن در شب قدر و شهادت حضرت علی(ع)، نخستین امام شیعیان، در بیست و یکم ماه است. امام حسن مجتبی(ع) نیز در پانزدهم این ماه متولد شده است.
عبادت و روزه‌داری در ماه رمضان بخشی از هویت مسلمانان است. در جوامع اسلامی، آداب و رسوم گوناگونی همچون مهمانی‌ها و مراسمات جمعی، نظافت مساجد و اماکن مذهبی، مراسم آشتی‌کنان، مراسم کلوخ‌اندازان، پخت انواع شیرینی‌ها و غذاها برای ماه رمضان شکل گرفته است.
از ابن عبّاس روایت کرده اند که حضرت رسول صلّی الله علیه و آله فضیلت بسیار از برای روزه هر روز ماه مبارک رمضان بیان فرمود و از برای هر روز دعای مخصوصی با فضیلت و ثواب بسیار از برای آن دعا ذکر کرده اند.